YAS NEDİR?

Kayıp yaşayan bireyin kayba verdiği tepkiye genel anlamda yas denir.

Yas ya da diğer adıyla matem evrensel bir süreç olmakla birlikte bireyin

-Kişilik yapısı

-İçinde yaşadığı kültür ve yasın biçimine göre değişir.

-Yas sürecinde birey, yaşanan kaybın yol açtığı olumsuz duygu ve düşünceler  içindedir ve buna bağlı olarak normal yaşantısının dışında tepkiler verebilir.

Kayba verilen tepkiler (yas)

-Fiziksel

-Duygusal

-Bilişsel ve

-Davranışsal

Boyutta çeşitlilik gösterebilir.

Her ne kadar yas ve kayıp diyince akla ölüm gelse de yas tutma ya da matemi genel olarak anlamlı olan şeylerin kaybı olarak tanımlayabiliriz.

Ölüm kayıp türleri arasında en bilindik ve en somut olanıdır fakat kayıp denilince akla

-Sağlık-organ kaybı

-Bir dostun-sevilenin kaybı

-Boşanma ve ayrılıklar

-Umutlarımızı ve hatıralarımızı anımsatan herhangi bir objenin kaybı

 gibi çok çeşitli kayıp yaşantıları gelmektedir.

-Aynı şekilde sağlıklı bir çocuk beklerken özel bir çocuğa sahip olduğunu öğrenmek de benzer bir yas sürecini beraberinde getirir. Ve benzer yas tepkilerinin yaşanmasına sebep olabilir.

*Aileler için özel  bir çocuğa sahip olacaklarını ya da olduklarını öğrenmek,yaşamlarının en zor tecrübesidir. Özel bir çocuğa sahip olmak anne-baba için pek çok yönüyle zorlu ve üzücüdür.

Çünkü çocuk aile olma mutluluğunun tamamlayıcı bir parçası, aileyi kuran bireylerin en önemli eseri ve ailenin en değerli ürünü olarak görülür.

Aile için çocuk ;

-Bir gelecek garantisi

-Kadın ve erkek için tam ve sağlıklı oluşun bir kanıtı

-Kadın ve erkeğin ortak ürünü olarak görülür.

-Bu eserdeki payını görmek ve bununla beslenmek  ailelerin en önemli doyum kaynaklarından biridir.

İşte bu sebeplerden dolayı özel çocuğa sahip ailelerin belirgin yas tepkileri vermeleri oldukça normaldir. Ve bu yas süreci bazı aşamaları içerir.

1. AŞAMA İNKAR

Kişinin kaybı kabul etmediği,bir hata olmalı benim başıma gelmiş olamaz gibi tepkiler verdiği dönemdir. Bu ilk aşama şok edici duruma alışabilmek için organizmanın verdiği bir koruyucu tepki olarak bireye zaman kazandırması açısından yararlıdır.

2. AŞAMA ÖFKE

Kaybın gerçekliği ile yüzleşmenin ardından durumun sorumlusunun arandığı nedenlerinin merak edildiği ve sorgulandığı aşamadır.

Özel çocuklu ailelerde bu aşama

-Uzmanları suçlama

-Kendini suçlama

-Kaderi suçlama

-Yaratıcıyı suçlama ve

-Aile bireylerini suçlama tarzındadır.

3. AŞAMA PAZARLIK

Kişinin çaresizlik, yalnızlık ve ümitsizlik içinde mucizevi iyileşmeler ümit ettiği ve bu gerçeği değiştirmek istediği evredir.

4. AŞAMA DEPRESYON

Kişinin gerçeği tamamen idrak etmesiyle çaresizliğini kabullendiği ve acının gerçek anlamda yaşandığı dönemdir.

5. AŞAMA KABULLENME

Gerçeğin kabulüyle birlikte bundan sonra ne yapabiliriz ? Sorusunun sorulduğu yeni şartlara uyum sağlanarak hayatın yeniden organize edildiği evredir.

Her anne baba  her aşamayı yaşamayacağı gibi her aşamayı aynı uzunluk ve derinlikte de yaşamayabilir.